Historia – DPS-Tarnowskie-Góry

DOM POMOCY SPOŁECZNEJ DLA OSÓB PRZEWLEKLE
PSYCHICZNIE CHORYCH PROWADZONY PRZEZ
ZGROMADZENIE SIÓSTR MIŁOSIERDZIA

ŚW. KAROLA BROMEUSZA

Historia

Ludzkie cierpienie było przyczyną powstania obecnego Domu Pomocy Społecznej w Tarnowskich Górach. W pierwszej części Kroniki Zgromadzenia Sióstr Boromeuszek (1863 – 1900) wspólnoty tarnogórskiej można znaleźć informacje dotyczące powstania

i przekształcania się Domu łącznie z jego przeznaczeniem i zmieniającą się nazwą Domu, w zależności komu miał służyć za schronienie.
Zawsze jednak był to Dom otwarty na zmieniającą się rzeczywistość w Polsce.

Od roku 1863 aż do czasów I wojny światowej, zadaniem sióstr było nauczanie i wychowanie młodzieży żeńskiej, prowadzenie żłobka
oraz pielęgnacja chorych poza domem. Stopniowo, siostry zaczęły także przyjmować w swoim Domu samotne i chore panie,
które nie były w stanie funkcjonować w warunkach domowych. W pierwszych latach istnienia Domu siostry same finansowały wszystkie potrzeby Domu i podopiecznych. Podejmowały się różnych prac z zakresu szycia, haftu, naprawy bielizny, a także prowadzenia gospodarstwa, w którym hodowano drób i trzodę chlewną.

W czasie II wojny światowej Dom nie zawiesił swojej działalności lecz jego administratorem został niemiecki urzędnik. Siostry nadal zapewniały opiekę potrzebującym kobietom.

W 1950 roku władze państwowe na mocy Zarządzenia z dnia 23.01.1950 (Monitor Polski z 1950 r., Nr A-11, poz.112)
o likwidacji własności kościelnych przejęły Dom, który przeszedł pod zarząd Zrzeszenia Katolików „Caritas”.
Statutowym celem Zrzeszenia było prowadzenie działalności charytatywno – opiekuńczej.

W czerwcu 1990 roku zostało rozwiązane Zrzeszenie Katolików „Caritas”.
W dniu 19 lipca 1990 roku zawarto umowę pomiędzy Ministrem Pracy i Polityki Socjalnej, a Zgromadzeniem Sióstr Miłosierdzia św. Karola Boromeusza, reprezentowanym przez Przełożoną Generalną Zgromadzenia.

Zgodnie z obowiązującym stanem prawnym dom pomocy społecznej, aby mógł prowadzić działalność musi spełniać określone wymogi standaryzacyjne i uzyskać zezwolenie wojewody. W tym też celu opracowano program naprawczy dla Domu
i złożono wniosek o warunkowe zezwolenie na prowadzenie Domu.
Zezwolenie takie uzyskano 14 września 2001 roku.

W dniach od 19 – 27 listopada 2008 roku została przeprowadzona przez inspektorów Urzędu Wojewódzkiego z Katowic kompleksowa kontrola wdrożenia w życie programu naprawczego. W jej wyniku Wojewoda Katowicki wydał bezterminowe zezwolenie na prowadzenie Domu Pomocy Społecznej dla osób przewlekle psychicznie chorych przez Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia św. Karola Boromeusza. Placówka została wpisana do Rejestru Wojewody pod nr: PSI/II/901414208

Kalendarium

1862

Etap rozmów

Etap rozmów [korespondencja] zmierzających do podjęcia przez Siostry posługi w Tarnowskich Górach.

1862

27 Września 1862

Zgoda Kurii

Zgoda Kurii Książęco – Biskupiej we Wrocławiu na powstanie placówki.

27 Września 1862

14 Kwietnia 1863

Przybycie Sióstr

Przybycie Sióstr do Tarnowskich Gór
s.M. Josephina Nidetzky z Nysy – przełożona
s.M. Ottilie Geyer z Trzebnicy
s.M. Marina Fuchs z Beneschau [zum] Unterrichtii
Podjęte przez Siostry posługi:

nauczanie młodzieży w Szkole Przemysłowej Żeńskiej,
prowadzenie ochronki dla dzieci,
pozadomowa pielęgnacja chorych

Tymczasowe zamieszkanie Sióstr na terenie szkoły

14 Kwietnia 1863

13 Września 1863

Przyjazd Matki

Przyjazd Matki Generalnej Heleny Tichy i uroczyste wprowadzenie Sióstr do własnego domu. Uruchomienie żłóbka dziecięcego.

13 Września 1863

1868

Sprzedaż w/w domu

Sprzedaż w/w domu ze względu na jego wielkie zagrzybienie i szkodliwość dla przebywających tam dzieci.

Zakup większego pojezuickiego domu dzięki uzyskanej przez Siostry zapomogi z Fundacji Dobroczynnej ks. Dziekana Markiefki

Objęcie przez Siostry nauczania w nowo wybudowanej w mieście szkole, a także w szkole średniej. Prowadzenie internatu dla uczennic tej szkoły.

1868

1873

Kulturkampf

Kulturkampf – odebranie Siostrom prawa nauczania w szkołach,

a tym samym pozbawienie zasadniczych środków utrzymania.

1873

1886

Sprzedaż domu

Sprzedaż domu pojezuickiego, który okazał się za mały na potrzeby prowadzonej działalności i zakup domu należącego do mistrza górniczego Edwarda Capella. TEN DOM TO ZAKŁAD ŚWIĘTEGO JÓZEFA, aktualnie nasz DOM POMOCY SPOŁECZNEJ

Ks. Proboszcz Wawretzko powierza Siostrom prowadzenie sierocińca,

w którym przeciętnie przebywało 15 dzieci.

1886

1898

Śmierć pierwszej

Śmierć pierwszej długoletniej przełożonej s.M. Józefiny, która przez 35 lat pracowała w Tarnowskich Górach.

1898

1913

Dobudowanie

Dobudowanie do domu dodatkowego skrzydła (na podstawie projektu z maja 1900r.)

1913

28 Października 1915

Zezwolenie

Zezwolenie Kurii Wrocławskiej na utworzenie kaplicy.

28 Października 1915

13 Lipca 1917

Uzyskanie

Uzyskanie zgody Biskupa Wrocławskiego na przechowywanie Najświętszego Sakramentu.

13 Lipca 1917

17 Września 1917

Pozwolenie

Pozwolenie na otwarcie sierocińca przez Ministerstwo Wyznań Religijnych

i Oświaty (zajęcie dodatkowe obok pielęgnacji chorych i starszych osób).

17 Września 1917

1920

Dar miasta

Dar miasta w uznaniu zasług Sióstr przyznanie na własność parceli przylegającej
do ogrodu i parceli Sióstr

1920

1921

Powstanie

Powstanie polskiego przedszkola, pierwsza profesjonalnie przygotowana przedszkolanka
s. M. Baldomira Cichy.

1921

1923

Powstanie

Powstanie Polskiej Prowincji Sióstr Boromeuszek z Domem Prowincjalnym w Cieszynie.

1923

1924

Na polecenie

Na polecenie burmistrza l. Michatza Siostrom przydzielono stałą waloryzowaną subwencję na pielęgnację ubogich obywateli miasta w Zakładzie Św. Józefa, gdzie przebywało już 56 chorych.

W opiece pozadomowej przeciętnie w ciągu roku składano 375 wizyt.

1924

1928

Posługa Sióstr

Posługa Sióstr :

przedszkole,
żłóbek dziecięcy,
opieka ambulatoryjna w Miejskim Domu Starców,
roboty ręczne,
poradnia: opieka nad matką i dzieckiem,
opieka pozadomowa,
zapewnienie opieki świeckim paniom emerytkom w Zakładzie Św. Józefa

1928

1935-1938

Dalsza rozbudowa

Dalsza rozbudowa domu, w wyniku której uzyskano :

powiększoną kaplicę
cztery mniejsze pokoje mieszkalne
trzy duże sale na pracownie robót ręcznych

1935-1938

1938

Zatwierdzenie

Zatwierdzenie Regulaminu „Zakładu dla Starców”- Sióstr Boromeuszek w Tarnowskich Górach-Zakład Św. Józefa przez Kurię Diecezjalną w Katowicach.

1938

02 Luty 1936

Poświęcenie

Poświęcenie Drogi Krzyżowej.

02 Luty 1936

1935-1942

Przełożoną

Przełożoną wspólnoty była S. M. Stylita Rudzka, późniejsza Przełożona Generalna.

1935-1942

1939-1945

Czas okupacji

Czas okupacji :

opieka nad staruszkami w Zakładzie ŚW. Józefa
pielęgnacja pozadomowa
wypiekanie opłatków dla wszystkich kościołów w Tarnowskich Górach
wykonywanie sztandarów do kościoła.

1939-1945

1945

Otwarcie internatu

Otwarcie internatu dla młodzieży żeńskiej.

Obchody 25-lecia polskiego przedszkola.

Opiekę nad Zakładem Św. Józefa sprawuje Caritas Kościelny.

1945

1950

Następuje likwidacja

Następuje likwidacja Caritasu Kościelnego, a Zakład Św. Józefa przejmuje Zrzeszenie Katolików Caritas (instytucja państwowa), które zmienia nazwę Zakładu na Dom Opieki dla Dorosłych „Caritas”.

1950

1962

Zwolnienie Sióstr

Zwolnienie Sióstr pracujących w przedszkolu.

Objęcie katechezy w parafii Św. Apostołów Piotra i Pawła i posługi kucharki na plebanii.

Troska o wystrój kościoła i czystość bielizny kościelnej.

1962

1964

Zwiększenie liczby

Zwiększenie liczby podopiecznych z 50 do 60.

Gruntowny remont budynku gospodarczego, w wyniku którego uzyskano 2 pokoje mieszkalne i sanitariaty.

1964

13 Październik 1966

Pismo

Pismo z Powiatowej Rady Narodowej informujące o zabraniu bez odszkodowania pola na rzecz Stowarzyszenia „Gwarek”.

13 Październik 1966

01 Styczeń 1967

Decyzją władz

Decyzją władz nadrzędnych Dom Pomocy dla Dorosłych zostaje przekształcony na Zakład Specjalny przeznaczony dla kobiet z demencją starczą.

01 Styczeń 1967

1979

Przebudowa

Przebudowa i remont strychu w budynku głównym.

1979

30 Maj 1990

Zawarcie Umowy

Zawarcie Umowy między Ministrem Pracy i Polityki Socjalnej, a Zgromadzeniem Sióstr Miłosierdzia Św. Karola Boromeusza, reprezentowanym przez Przełożoną Generalną Zgromadzenia. W wyniku zmian została zmieniona nazwa
na Dom Pomocy Społecznej dla Dorosłych prowadzony przez Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia.

30 Maj 1990

24 Październik 1996

Kolejna zmiana

Kolejna zmiana nazwy Domu na DPS dla Osób Przewlekle Chorych ze Schorzeniami Układu Nerwowego.

Poświęcenie przez ks. Kazimierza Cieszanowskiego nowo wybudowanej windy w budynku głównym.

24 Październik 1996

1998

Ze względu

Ze względu na niedostosowanie ostatniego piętra budynku głównego do wymogów prawnych rozpoczęto prace remontowo- budowlane:

podwyższenie i wyrównanie poziomu budynku o 43cm,
podmurowanie i wymiana wszystkich stropów.

1998

2001

Podwyższenie

Podwyższenie o 1 piętro budynku bocznego i ocieplenie całego budynku styropianem, zainstalowanie windy osobowej.

2001

Listopad 2008

Zatwierdzenie

Zatwierdzenie standaryzacji naszego Domu.

Wydanie przez Wojewodę Katowickiego bezterminowego zezwolenia na prowadzenie Domu Pomocy Społecznej dla Osób Przewlekle Psychicznie Chorych przez Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia Św. Karola Boromeusza.

Listopad 2008